Zagrożenia
Eksploatacja dzikiej przyrody zagraża dobrostanowi i przetrwaniu miliardów zwierząt rocznie, w tym gatunkom zagrożonym wyginięciem. Zwierzęta te często są zabijane tylko po to, aby zostać sprzedane jako ozdoba, element biżuterii lub ”luksusowy” produkt. Nierzadko przeżywają ogromne cierpienia zanim zginą lub żyją w warunkach dożywotniej niewoli.
Polowania dla trofeów
Myśliwi płacą ogromne sumy pieniędzy, aby zabijać dzikie zwierzęta i ”dekorować” nimi swoje domy. Wpisują swoje osiągnięcia do ksiąg medalowych trofeów prowadzonych przez organizacje członkowskie. Polowania dla trofeów niweczą wysiłki na rzecz ochrony przyrody, przyspieszając spadek liczebności populacji wielu zagrożonych gatunków zwierząt. W porównaniu z branżą firm organizujących polowania na trofea, turystyka związana z obserwacją dzikiej przyrody generuje o wiele większe przychody przekazywane na wsparcie programów ochrony przyrody i zapewnia o wiele więcej miejsc pracy dla lokalnych społeczności.
Każdego roku myśliwi zabijają setki tysięcy dzikich ssaków, w tym zwierząt należących do gatunków zagrożonych lub narażonych na wyginięcie. Myśliwi za cel zwykle obierają sobie największe, najsilniejsze osobniki, których utrata powoduje spadek liczebności populacji — dotyczy to między innymi lwów i lampartów. HSI podejmuje działania na rzecz zwiększenia świadomości społecznej na temat polowań na trofea oraz zakończenia wspierania interesów tej branży przez duże przedsiębiorstwa. Dążymy także do wzmocnienia ochrony prawnej w tym zakresie i popularyzacji alternatywnych form turystyki.
Dołącz Teraz: Pomóż powstrzymać to okrucieństwo
Przeczytaj arkusze informacyjne o gatunkach zwierząt
Koegzystencja z dużymi drapieżnikami
Wilki
Istoty społeczne, żyjące w rodzinach, posiadające duże zdolności adaptacyjne — wilki mają wiele wspólnego z psami czy ludźmi. Jednak przetrwanie tego dzikiego gatunku z rodziny psowatych jest obecnie zagrożone. Przyczyną są z jednej strony legendy i przesądy, z drugiej: rywalizacja o przestrzeń i ofiary polowań. Często przez brak zrozumienia tych istot wiele wilków pada ofiarą kłusowników lub zostaje nielegalnie zastrzelonych.
Niestety, coraz częściej dzieje się tak również w Polsce. Warto podkreślić, że ataki wilków na ludzi zdarzają się niezwykle rzadko. Wilk boi się człowieka i unika wchodzenia z nim w jakikolwiek kontakt. Przykłady z Polski oraz z innych części świata dowodzą, że odpowiedni dobór i stosowanie nieśmiercionośnych środków ochronnych, takich jak psy pasterskie, ogrodzenia elektryczne oraz inne środki odstraszające, może skutecznie ochronić zwierzęta gospodarskie i domowe przed atakami wilków. Nie możemy pozwolić na to, by wilki były uznawane za „szkodniki”, podczas gdy prawdziwe zagrożenia dla dzikiej przyrody, takie jak nadmierne polowania, zmiany klimatyczne i zanikanie najważniejszych siedlisk, nadal pozostają niezauważone i nie są poddawane dyskusji.
Właśnie ze względu na te zagrożenia tym bardziej należy docenić kluczową rolę wilków w ekosystemie polskich lasów, uświadomić sobie, że pokojowa koegzystencja z nimi jest jak najbardziej możliwa, i cieszyć się obecnością tętniącej życiem polskiej fauny.
HSI w Polsce podejmuje bliską współpracę z organizacjami partnerskimi w celu zwiększania świadomości na temat wilków i sposobów współistnienia z nimi oraz na rzecz przeciwstawiania się okrucieństwu wobec zwierząt i niszczenia dzikiej przyrody.
Niedźwiedzie
Niedźwiedź brunatny to charyzmatyczny gatunek zamieszkujący tereny Unii Europejskiej — głównie łańcuch Karpat rozciągający się z północy na południe, od Polski po Rumunię. Są to zwierzęta żyjące samotnie, od czego wyjątek stanowią jedynie grupy złożone z samicy i młodych. Żyjąc na wolności, niedźwiedź brunatny może dożyć nawet 20–30 lat.
Populacja niedźwiedzia brunatnego jest stale zagrożona, głównie z przyczyn związanych z działalnością człowieka. Zwierzęta te żyją w pofragmentowanych siedliskach i nawet w najdzikszych zakątkach karpackich lasów nadal mogą być niepokojone przez wycinki drzew lub polowania. Kolejnym problemem jest łamanie zasad dobrej koegzystencji przez dokarmianie niedźwiedzi przez turystów czy niezabezpieczanie posesji w prawidłowy sposób. Podobnie jak w przypadków wilków, stosowanie prostych metod, takich jak niedokarmianie, odpowiednie zabezpieczanie śmietników czy stosowanie pastuchów elektrycznych, pozwala na bezkonfliktowe życie obok tych pięknych drapieżników.
Nasi przyjaciele z HSI w Rumunii — gdzie żyje najwięcej niedźwiedzi brunatnych w Unii Europejskiej — pracują nad rozwiązywaniem konfliktów na linii człowiek-niedźwiedź, wspierają lokalne organizacje pozarządowe działające w terenie i pilnują, aby nie dopuścić do przywrócenia przez rząd rumuński polowań na te drapieżniki dla trofeów.
Handel dzikimi zwierzętami
Lepsze prawo w unijnych regulacjach dotyczących handlu dzikimi zwierzętami
Istotnym jest świadomość, że Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES), regulująca handel dziką fauną i florą, nie obejmuje całego nielegalnego handlu dzikimi gatunkami. Wiele zagrożonych gatunków jest chronionych przed eksploatacją w kraju pochodzenia, jednak nie jest objętych ochroną przed handlem — ani na mocy ustawodawstwa krajowego, ani na mocy konwencji CITES — a przepisy krajowe, o ile istnieją, są często słabo egzekwowane. W dodatku w wielu krajach zorientowanych na popyt ochrona prawna często nie obejmuje gatunków nierodzimych.
W rezultacie handlarze są w stanie w łatwy sposób wywieźć dzikie zwierzęta z kraju i przemycić je w legalny lub nielegalny sposób na różne rynki. Na tym etapie niewiele już można zrobić, by zatrzymać handel tymi gatunkami. Zdaniem HSI w celu powstrzymania tej szkodliwej praktyki niezbędne jest, aby Unia Europejska zobowiązała się do przyjęcia przepisów zakazujących importu, przeładunku, zakupu i sprzedaży dzikich zwierząt, które zostały pozyskane nielegalnie w kraju ich pochodzenia.
Nielegalny handel dziką fauną i florą
HSI/Europe prowadzi aktywne działania na szczeblu Unii Europejskiej, demonstrując globalne przywództwo w zwalczaniu nielegalnego handlu dzikimi gatunkami. Aktualnie organizacja domaga się od Komisji Europejskiej, aby ta zrewidowała istniejący plan działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą po wygaśnięciu obecnego. Naszym zdaniem Unia powinna ponownie opracować kompleksowy plan działania z jasno określonymi przedsięwzięciami mającymi na celu powstrzymanie nielegalnego handlu dzikimi gatunkami zwierząt i roślin.
W ramach naszej działalności chcemy nakłonić Komisję Europejską do zamknięcia unijnego rynku kości słoniowej i wprowadzenia zakazu przywozu i wywozu wszelkich produktów z kości słoniowej.
Kolejnym istotnym narzędziem w prawodawstwie UE jest unijna dyrektywa w sprawie przestępstw przeciwko środowisku, która w najbliższym czasie ma zostać poddana przeglądowi. Zdaniem HSI również ten akt prawny może stanowić ważny krok na drodze do rozprawienia się z nielegalnym handlem dziką fauną i florą poprzez uznanie go za poważne przestępstwo — zwłaszcza w kontekście międzynarodowej przestępczości zorganizowanej — które może być surowo i konsekwentnie karane we wszystkich państwach członkowskich.
Uznanie przestępstw związanych z dziką przyrodą za poważną działalność przestępczą jest sprawą najwyższej wagi. Za takie czyny powinny grozić surowe kary, które zniechęcą ludzi do podejmowania nielegalnych działań, wysoce szkodliwych dla bioróżnorodności i przetrwania gatunków, a jednocześnie — z uwagi na brak surowych kar i niskie ryzyko zatrzymania lub postawienia przed sądem — obecnie postrzeganych jako stosunkowo mało ryzykowna działalność przynosząca duże dochody.
Ochrona dzikiej przyrody za pośrednictwem polityki handlowej
Zdaniem HSI/Europe odpowiednio przygotowane i poparte niezbędnymi środkami umowy handlowe mogą stanowić platformę do wprowadzania pozytywnych zmian w zakresie ochrony zwierząt. Dlatego też aktywnie naciskamy na Komisję Europejską, aby ta zagwarantowała, by wszelkie umowy o wolnym handlu (FTA) negocjowane przez UE z innymi krajami zawierały silne postanowienia dotyczące ochrony dzikich zwierząt i ich siedlisk.
Umowy FTA to nie tylko instrument, za pomocą którego można nakłonić poszczególne kraje i regiony do właściwego egzekwowania i wdrażania wielostronnych porozumień środowiskowych, których są sygnatariuszami. Można je również wykorzystać w celu podejmowania zobowiązań w zakresie zwalczania handlu dziką fauną i florą, a także zapewniania pomocy technicznej i szkoleń oraz budowania potencjału w dążeniu do ochrony dzikiej przyrody poprzez zwiększoną współpracę na rzecz rozwoju.
Ważne jest także odpowiednie wdrażanie umów FTA, w szczególności rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju. Z tego właśnie powodu organizacja HSI Europe dołączyła na przykład do Wewnętrznej Grupy Doradczej UE ds. umowy handlowej pomiędzy Unią Europejską a Wietnamem — aby móc zdecydowanie domagać się prawidłowego wdrożenia postanowień dotyczących ochrony dzikiej przyrody.