Region: Polska

BRUKSELA—Międzynarodowa organizacja ochrony zwierząt Humane Society International/Europe określa „niewybaczalnym” niepowodzeniem zalecenia przyjęte właśnie przez Komisję Europejską w zakresie wprowadzenia zakazu hodowli zwierząt na futra w całej UE w odpowiedzi na petycję złożoną w ramach Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej, pod którą podpisało się aż 1,5 mln osób. Pomimo przytłaczających dowodów na to, że cierpienie zwierząt jest zjawiskiem powszechnym na fermach futrzarskich, Komisji Europejskiej nie udało się położyć kresu cierpieniom 10 milionów lisów, jenotów, norek i szynszyli zabijanych każdego roku w fermach na terenie UE. Zamiast tego KE opóźniła do 2026 r. podjęcie jakiejkolwiek decyzji w sprawie zaproponowania zakazu. Według HSI/Europe niepowodzenie Komisji w tej sprawie skazuje miliony czujących zwierząt na okrucieństwo wszędzie tam, gdzie takie hodowle jeszcze istnieją.

W oświadczeniu Komisji stwierdza się, że Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności przedstawi swoją opinię naukową na temat dobrostanu zwierząt na fermach futrzarskich do marca 2025 r., po czym nastąpi ocena, którą KE zobowiązała się przedstawić do marca 2026 r., aby określić, czy wprowadzi ogólnounijny zakaz hodowli na futra i sprzedaży futer z norek, lisów, jenotów i szynszyli. Biorąc pod uwagę, że mandat obecnej Komisji wygasa pod koniec 2024 r., nie ma gwarancji, że Komisja w nowym składzie dotrzyma tej obietnicy.

Dr Joanna Swabe, Starsza Dyrektorka ds. spraw publicznych w Humane Society International/Europe, zauważa: „Ogłoszone plany pokazują, że Komisja Europejska nie słucha  opinii publicznej i oczekiwań dotyczących wprowadzenia przepisów zapobiegających cierpieniom zwierząt. Miliony obywateli Europy zdają sobie sprawę, że przetrzymywanie ogromnej liczby zwierząt na fermach futrzarskich jest rażąco nieludzkie, a czołowi wirusolodzy ostrzegają, że hodowle takie stwarzają bardzo realne ryzyko rozprzestrzeniania się groźnych chorób. Dlatego głęboko frustrujące i niepokojące jest to, że Komisja uchyla się od odpowiedzialności za decyzje, które położyłyby kres branży futrzarskiej. Niezależnie od tez stawianych przez tę branżę na temat dobrostanu, każde dochodzenie w sprawie warunków hodowli zwierząt na futra dowodzi, że zwierzęta żyją w przerażających warunkach i są chronicznie zestresowane. Autodestrukcyjne zachowania, samookaleczenia, nieleczone rany, a nawet kanibalizm to tragiczne obrazy z europejskich ferm futrzarskich. Niewydanie przez Komisję zakazu jest niewybaczalnym błędem i skazuje miliony czujących zwierząt na życie w cierpieniu na fermach futrzarskich w UE”.

Decyzję dotyczącę petycji złożonej w ramach inicjatywy „Europa wolna od futer” ogłoszono wraz z publikacją mocno rozwodnionego pakietu Komisji dotyczącego dobrostanu zwierząt. Jedyne wnioski, które Komisja przedstawiła dzisiaj, to przegląd rozporządzenia (WE) nr 1/2005 w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z nim czynności oraz nowe rozporządzenie w sprawie dobrostanu psów i kotów oraz ich identyfikacji. Same te propozycje nie spełniają zobowiązań podjętych w ramach strategii „Od pola do stołu” ani obietnicy złożonej przez Komisję i wspartej przez 1,4 mln obywateli europejskich popierających zakończenie chowu klatkowego.

Ruud Tombrock, Dyrektor Wykonawczy HSI/Europe, komentuje: „Chociaż propozycja dotycząca transportu zwierząt zawiera pewne dobre elementy, to ignoruje zalecenia naukowe EFSA dotyczące dopilnowania watunków przewozu zwierząt, aby żadne zwierzę nie było transportowane w niskich temperaturach poniżej 5°C i duszącym upale przekraczającym 30°C. Odstępstwa nadal pozwalają  na długotrwały transport drogowy bezbronnych i młodych zwierząt, np. cieląt, które nie zostały jeszcze odstawione od mleka matki. Absurdem jest, że gdy te nieodsadzone od matki zwierzęta są transportowane drogą morską, jak to często ma miejsce w przypadku cieląt wywożonych z Irlandii do Europy kontynentalnej, czas podróży drogą morską nie wlicza się do całkowitego czasu przewozu. Nie ma też zakazu eksportu żywych zwierząt do krajów spoza UE, czego od dawna domagały się organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną zwierząt. Brak zajęcia się tymi kwestiami stanowi dowód na to, że interesy przemysłu zwyciężyły nad nauką i etyką oraz że pomimo szansy na zmianę prawa, przepisy wciąż nie są po stronie zwierząt. Państwa członkowskie i deputowani do Parlamentu Europejskiego podczas następnej kadencji muszą zapewnić zwierzętom ochronę, na jaką te zwierzęta zasługują”.

Fakty dotyczące hodowli zwierząt na futra

• W komunikacie Komisji w sprawie Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej „Europa wolna od futer” uznano, że hodowla zwierząt na futra stwarza ryzyko dla zdrowia publicznego i ma to związek z unijną polityką mającą na celu ochronę zwierząt, ludzi i środowiska. W tym celu mają zostać przeprowadzone trzy inspekcje na fermach futrzarskich w celu oceny istniejących mechanizmów kontroli chorób, a także sprawdzenia dobrostanu zwierząt w wybranych gospodarstwach.
• W komunikacie poruszono także kwestię ryzyka dla rodzimej różnorodności biologicznej, jakie stwarzają hodowle futerkowe. Chociaż jenoty są już wymienione na liście inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii, Komisja stwierdza, że w 2024 r. rozważy, czy zaproponować włączenie do tego wykazu norkę amerykańską. Poprzednie próby w tym zakresie zostały zablokowane przez kilka państw członkowskich pomimo zatwierdzenia przez właściwy komitet naukowy oceny ryzyka podkreślającej zagrożenie, jakie norka amerykańska stanowi dla europejskiej bioróżnorodności.
• Hodowla na futra została już całkowicie zakazana w 15 państwach członkowskich (w niektórych nadal trwa wycofywanie się z tej hodowli) – w Austrii, Belgii, Chorwacji, Republice Czeskiej, Estonii, Francji, Irlandii, Włoszech, Łotwie, Litwie, Luksemburgu, Malcie, Holandii, Słowenii i Słowacji. Częściowe zakazy wprowadzono także w innych państwach członkowskich, a mianowicie w Danii, Szwecji i na Węgrzech. Ustawodawstwo w Niemczech uczyniło hodowlę na futra nieopłacalną ekonomicznie. W Rumunii rozważa się obecnie propozycję wprowadzenia zakazu hodowli zwierząt na futra.

Fakty dotyczące poprawy życia zwierząt hodowanych w celach spożywczych:

• W 2020 r. Komisja zobowiązała się do przeglądu i rozszerzenia zakresu istniejącego prawodawstwa UE w zakresie dobrostanu zwierząt w ramach unijnej strategii „od pola do stołu”. W następstwie inicjatywy obywatelskiej na rzecz zakończenia chowu klatkowego, pod którym zebrano 1,4 mln podpisów, Komisja zobowiązała się do przedstawienia wniosku ustawodawczego mającego na celu położenie kresu trzymaniu zwierząt hodowanych w celach spożywczych w klatkach do końca 2023 r. Wniosek ten jak dotąd nie pojawił się w propozycjach Komisji.
• Propozycja Komisji dotycząca przeglądu istniejącego prawodawstwa dotyczącego transportu zwierząt obejmuje następujące elementy:

1. Propozycja obniżenia maksymalnego czasu podróży dla większości gatunków. Na przykład koni, krów, owiec, kóz i świń, których nie należy przewozić na ubój dłużej niż przez dziewięć godzin.
2. Aktualizacja przydziałów powierzchni w celu dostosowania ich do zaleceń EFSA dotyczących transportu zwierząt.

• Ochrona młodych, nieodsadzonych cieląt, jagniąt, koźląt, prosiąt i źrebiąt poprzez zakaz transportu drogowego trwającego dłużej niż osiem godzin. Istnieje jednak bardzo niepokojąca luka, w przypadku której część transportu zwierząt odbywa się na morzu, a czas spędzony na morzu nie jest wliczany do całkowitego czasu trwania podróży, co podważa ochronę zwierząt nieodsadzonych od matki.
• Wymóg identyfikowalności przesyłek żywych zwierząt w czasie rzeczywistym podczas wszystkich przewozów drogowych, co pomoże w egzekwowaniu przepisów mających na celu ochronę zwierząt, takich jak maksymalny czas transportu.
• Ograniczenie transportu żywych zwierząt do statków pływających pod białą lub szarą banderą. Zgodnie z parametrami wydajności zawartymi w paryskim protokole ustaleń w sprawie kontroli przeprowadzanych przez państwo portu tylko te statki będą mogły prowadzić działalność i otrzymywać certyfikaty upoważniające do transportu żywych zwierząt. Spowoduje to wykluczenie statków, które wykazały nadmierną liczbę braków w zakresie odpowiedzialności za transport zwierząt.

Kontakt dla mediów: Iga Głażewska, iglazewska@hsi.org

WARSZAWA—Polski oddział międzynarodowej organizacji ochrony zwierząt Humane Society International/Europe przygotował petycję  wzywającą do wprowadzenia zakazu okrutnej hodowli zwierząt na futra w Polsce w ramach kampanii „Polska bez futra”. Polska, gdzie działa około 380 ferm hodujących miliony norek, lisów, szynszyli i jenotów pozostaje jednym z największych producentów futer w Europie i jednym z niewielu krajów europejskich, które nadal dopuszczają tę praktykę. Pomimo blisko 200 akcji społecznych przeciwko temu okrutnemu procederowi, sondaży opinii publicznej wskazujących, że prawie 70% Polaków nie akceptuje hodowli na futra i ustawy o jej zakazie oczekującej na głosowanie w Sejmie od kilkunastu miesięcy, wciąż nie widać działań ze strony polskich polityków, które mogłyby uczynić z Polski 21. kraj w Europie bez ferm futrzarskich.

Petycja „Polska bez futra”, którą uruchomiło HSI/Europe z okazji Międzynarodowego Piątku bez Futra, jak i Czarnego Piątku, zachęca polskie społeczeństwo do okazania masowego wsparcia dla zakazu hodowli zwierząt na futra, a także wzywa polityków do nadania tej sprawie priorytetowego trybu w rozpoczynającej się kadencji parlamentarnej .

Kampania „Polska bez futra” rozpoczęła się w ubiegłym miesiącu publikacją filmu w mediach społecznościowych zatytułowanym „Odkryj Polskę”, przedstawiającym symbole polskiego dziedzictwa narodowego – zapierające dech w piersiach krajobrazy, słynne zabytki i tradycyjną kuchnię – zestawione z wstrząsającymi obrazami cierpienia zwierząt hodowanych na futro. Ten okrutny kontrast pokazuje, jak ważne jest położenie kresu przemysłowi futrzarskiemu, tak by fermy futrzarskie nie pozostawały dalej częścią polskiej tradycji i nie nie godziły dłużej w dobry wizerunek Polski.

Iga Glazewska, Dyrektorka HSI w Polsce podkreśla: „Trudno uwierzyć, że w XXI wieku wciąż mamy do czynienia z procederem tak haniebnym jak hodowanie i zabijanie zwierząt na futro. Wiąże się to zresztą nie tylko z ogromnym cierpieniem zwierząt, ale dotyka też osób mieszkających w pobliżu ferm futrzarskich. Raport Najwyższej Izby Kontroli z 2015 roku akcentował potencjalne ryzyko skażenia środowiska odpadami zwierzęcymi, które mogą zanieczyszczać wody gruntowe. Fermy mogą też emitować uciążliwe zapachy, które oddziałują na wartość zlokalizowanych w pobliżu nieruchomości. Dodatkowo, trzymanie tysięcy norek na małej, zamkniętej przestrzeni dodatkowo zagraża zdrowiu publicznemu ze względu na fakt, że zwierzęta te są podatne na wirusy, w szczególności na Covid-19. Fermy mogą więc stać się ogniskiem rozwoju patogenów groźnych także dla ludzi.”

Większość polskiej opinii publicznej podziela niechęć wobec hodowli zwierząt na futra. Z badania przeprowadzonego w 2022 r. przez Centrum Badawczo-Rozwojowe Biostat na zlecenie Stowarzyszenia Otwarte Klatki wynika, że ponad 77% respondentów w ciągu ostatnich dwóch lat nie kupiło żadnej odzieży zawierającej futro, a ponad 73% uważa również, że marki modowe nie powinny używać futra. Biorąc pod uwagę, że tak wielu konsumentek i konsumentów pragnie uniknąć kupowania futer, nie jest zaskakujące, że prawie 90% uważa, że każdy produkt zawierający futro zwierzęce powinien być wyraźnie oznakowany.

Wyniki te wpisują się w światowe trendy i są dobrze oceniane przez branżę modową i odzieżową. Zarówno projektanci z najwyższej półki, jak i wiodące marki dystansują się od futer. Program Fur Free Retailer, który łączy odpowiedzialne firmy z konsumentami poszukującymi etycznych produktów, obejmuje już blisko 1600 marek, które zrezygnowały z futer, m.in. Versace, Gucci, Armani i Zara, a także polskie marki, takie jak Deni Cler, Reserved i House.

Przez ostatnie lata podejmowano znaczące wysiłki na rzecz wprowadzenia zakazu hodowli zwierząt na futra w Polsce, ale wszystkie próby zostały udaremnione pomimo znaczącego wsparcia społecznego. W 2020 r. proponowana nowelizacja ustawy o ochronie zwierząt, mająca na celu położenie kresu hodowli zwierząt na futra, nie została wprowadzona w życie pomimo osobistego wsparcia prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego oraz Forum Młodzieży Prawa i Sprawiedliwości, a także silnego wsparcia w Sejmie – za przyjęciem ustawy głosowało 375 posłów, przy zaledwie 75 głosach przeciwko (18 wstrzymało się od głosu). Ostatnio, w 2022 roku, ponadpartyjny projekt ustawy przedstawiony przez przedstawicieli KO, PPS, KP, Polska2050 i Lewicy utknął w procesie legislacyjnym i został włożony do parlamentarnej „zamrażarki” zanim doczekał się wstępnego czytania w Sejmie. W obliczu takiej opieszałości polityków petycja HSI/Europe „Polska bez futra” ma na celu ponowną mobilizację społeczeństwa na rzecz zakazu hodowli zwierząt na futra.

Fakty dotyczące futra:

• Do dziś 20 krajów europejskich zakazało hodowli zwierząt na futra, z czego 15 to państwa członkowskie UE. Wielka Brytania była liderem, wycofując się z hodowli na futra w 2000 r. Austria poszła w jej ślady w 2005 r., a inne wkrótce dołączyły do ich grona. Niedawno, we wrześniu 2023 r., prezydent Litwy ratyfikował ustawę nakazującą zamknięcie wszystkich ferm futrzarskich do 2027 r. Dyskusje polityczne toczą się także w Bułgarii, Rumunii i Szwecji.
• W Polsce liczba gospodarstw futrzarskich zarejestrowanych przez Inspekcję Weterynarii w ostatnich latach spadła z 1144 w 2018 r. do niecałych 400 aktywnych ferm w 2023 r.

Kontakt dla mediów: Iga Głażewska, Dyrektorka Krajowa HSI w Polsce, iglazewska@hsi.org